Erretiroa pertsona batek adin-arrazoiak direla eta, behin betiko
ordaindutako lan egiteari utzi egiten deneko egoerari deritzo. Erretiroa hartu
duen pertsonari jubilatuta dagoela esaten da. Salbuespenak salbuespen,
jubilatzeko adina 60-70 urte bitartekoa da herrialde gehienetan.
Pertsona batzuentzako, erretiroa denbora librea, atsedenaldia, bere burua
auto-errealizatzeko ekintza berriak egiteko denbora moduan ikusi egiten dute.
Berriz, badaude beste pertsona batzuk, aldi hau bere bizitzen amaieraren moduan
hautematen dutenak, ondorioz, aldi triste modu batean.
Egia esanda, adin honetara heltzean eta erretiratzean bizitzako aldaketa
handi batekin topatu egiten gara, eta lehen lanean geunden denbora modu on
batean erabiltzen ez badugu arazo batean bihur daiteke, denbora hau betetzeko
ekintza gehiegi ez dituztelako. Ondorioz, beharrezkoa da aisialdi denbora
ekintzaz betetzea, bizitzako aldi hau modu alai batean ikusi ahal izateko, bizi
kalitate maila bat lortuz.
Bizitzako denbora libre hau betetzeko, aisialdi ariketa asko daude, jubilatuarentzako
asetasun bat suposatu dezakeena, eta aldi berean, ikaskuntza bat
erretiratuarentzako, baita bere inguruko jendearentzako.
Honen ondorioz, oso garrantzitsua da, pertsonak behin jubilatuta, denbora
aprobetxatzen jakitea, askotan, depresioak, estresa, antsietatea, intseguritateak,
autoestimanren jaitsiera, norberaren buruaren balioa gutxiagotu, etab.
Aldi ebolutibo bat da,
seme-alabak etxetik joaten direnean jasatzen diren síntoma fisiko eta
emozionalez osatuta dagoena.
Seme-alabak nahiko heldurak
diren arte bizi dira gurasoen etxean, baina bizitzaren uneren batean hartzen dute
etxetik joateko bidea. Seme-alabak joatean gurasoak etxean bakarrik sentitzen
dira, eta hemen habi hutsaren sindromea hasi egiten da, baina esan beharra
dago, habi hutsaren sindromea ez dela beti ematen, pertsonaren araberakoa
baitda. Hau da, persona guztiak ez dituzte sentimendu berdinak eta ondorioz,
egoerari erantzun desberdinak ematen dizkiote.
Hala ere, guraso askok,
bere seme-alabak etxetik joaten direnean trsite, bakarrik,eta bere alaben
faltarekin sentitu egiten dira, bere bizitzako etaparik garrantzitsuena bukatu
egin dela sentitu egiten dutelako. Gainera, bizitza osoan zehar bere
seme-alabez zaindu egin dutenez, hauek joatean, denbora soberan dute, eta
honek, bakarrago sentitzea eragiten du.
Guzti hau, gurasoak (gehienetan
ama) energia gutxiagorekin egotea egiten du, eta síntoma guzti hauek daudenean,
había hutsaren sindromea jasatzen ari dela esan nahi du.
Sindrome honi aurre egiteo,
gomendagarria da aisialdi denboran ekintza desberdinak egitea, burua beste
gauzetan egoteko, eta gurasoak beteago sentitzeko, adibidez, tailer desberdinak
egitea, kirola egitea, lagunekin ateratzea, bikoteak planak egitea, etab.
Beste alde batetik, badaude
gurasoak, guztiz kontrako erantzuna dutela egoera honen aurrean, bere
seme-alabek etxetik joatean askatasuna berreskuratu dutela sentitu egiten
dutelako, bikotearekin gehiago elkartuz, eta aldi hau, bere buruak hobeto
ezagutzeko eta bizitzaz gozatzeko aldi bat moduan hartu egiten dute.
Ezkonduta egon diren pertsonak banantzeko ekintza da
dibortzioa. Banantze hori modu legal batean izango balitz, epaileen, abokatuen
eta abarren presentziaz egin behar da, dokumentu batzuei esker.
Dibortzioak, bikotea osatzen duten pertsonetan ondorio
txarrak ditu, eta gehienetan, sufrimendu handia dakar, baina honek,
seme-alabetan ere ondorio negatiboak ditu.
Haien artean, hurrengoak desberdindu ahal ditugu:
Erosteko ahalmenaren gutxipena.
Eskola, lagun eta bizi lekuaren aldaketa.
Guraso baterekin behartuta bizi.
Bizi ez den gurasoaren eragin txikiagotzea.
Seme-alabenganako presioa, norekin bizi nahi duten erabakitzeko.
Gurasoen erlazio berriak.
Askotan, umeak, zergati guzti hauen ondorioz, bakarrik,
triste, agresiboak, etab., sentitu daitezke. Gainera, gurasoek dibortzio
negatibo bat eduki dutenean, umeetan gurasoen besterentze sindromea eman
daiteke.
ZERTAN DATZA SINDROME HAU?
Sindrome hau, “Alienacion parental” (SAP) izena du eta
umeak gurasoren bat (aita zein ama) iraindu, ezeztu eta laidotu egiten duenean
da, beste gurasoaren manipulazioaren ondorioz. Adibidez, amak, aita txarra dela
esaten dio, egunero, gauza desberdinak esaten, ondorioz, umeak aitaren kontran
jarriko da.
Umeak gurasoen dibortzioari aurre egin ahal izateko,
dibortziatutako gurasoen arteko euskarria gomendatzen da, elkarlanean ari
izaten, umearen hezkuntza hobetzeko. Hau da, gomendagarria da, umearen aurrean
erlazio on bat izatea, modu honetan, gurasoen arteko gatazkak umearengan ez
dituelako ondorio hain handiak izango, eta umeak, bere gurasoaren dibortzioa
hobeto erman ahal izango duelako.
Bikotearen ezaugarriak
zeintzuk diren ezagutzeko Robert J.Stenberg psikologoak triangeluaren teoria
asmatu zuen. Teoria honen arabera, bikoteak intimitatea, konpromisoak eta
pasioa osatzen dute.
INTIMITATEA: Hurbilketaren sentimendua, bi pertsonen arteko elkartasuna eta estimu
sentimendua da. Bikotearen arteko konfiantza, ezinbestekoa da, bikotea aurrera
eraman ahal izateko.
KONPROMISUA: Leialtasuna,
fideltasuna eta erantzukizunaz osatuta dago. Honek, bikoteak dakartzan
gutxipenez gain, erlazioarekin jarraitzeko gai izateari erreferentzia egiten
dio.
PASIOA:Bikotarekin bat egiteko goga da. Honek, beste
pertsonarenganako erakarpen fisikoari buruz hitz egiten du, hau da, beste
pertsonarekin erlazio sexualak izateko nahia.
Stenbergen arabera, ezaugarri hauek mota desberdinetan
elkartu daitezke, erlazio mota desberdinak sortuz. Hauek, piramidearen inguruan
agertzen direnak dira: maitasuna (intimitatea), nahiera (pasioa),
hutsik dagoen amodioa (konpromisua), amodio erromantikoa (pasioa+intimitatea),amodio
lagunkoia (intimitatea+konpromisua) eta amodio bikaina (intimitatea+konpromisoa+pasioa.
Hizkuntza gizakiok gai garen gauza
garrantzitsuenetariko bat da. Izan daiteke, gizakiok, hizkuntza garatzeko gai
garen izaki bakarrak izatea planeta osoan. Izurdeak, hitzkuntzari buruzko
aztarnak adierazten dituzte, baina oraindik, haiei ulertzeko ezgaiak gara. Aipatu
dudan moduan, gizakiok hitz egiteko eta hizkuntza ulertzeko ekintzak ditugu.
Hizkuntza, umeak garen bitartean garatu egiten da, eta bi
aldi nagusitan bereizten da, alde batetik hizkuntzaren aurrekoa, eta bestetik,
hizkuntza-fasea.
Hizkuntzaren aurreko garapena fasea haurraren bizitzako lehenengo urtean
gertatzen den aldia da. Fase honek bost urratez osatuta dago: Berezitu gabeko
negarra, negar berezitua, zezelkatzea, lalazioa eta ekolalia. Orain urrats
bakoitza gainetik azalduko dut:
·Berezitu gabeko negarra: jaiotzaren uneko negarretik lehenengo hilabetea
igaro arte haurtxoak egiten dituen negarrak berezitu gabekoak dira.
·Negar berezitua: Lehenengo hilabetearen amaieran, jaioberriaren negarra
bereizten hasten da eta ondo desberdintzen dira oinarrizko negarrak eta
haserre-negarrak.
·Zezelkatzea: Bigarren hilabetean hasten da eta benetako garapen
fonemikoaren hasiera da: laburdura fonemikoak eta hedadura fonemikoak.
·Lalazioa: Seigarren hilabetean hasten da eta bederatzigarrenera arte
irauten du. Aldi honetan kontsonanteak eta bokalak elkartzen ditu.
·Ekolalia: zortzi eta bederatzi hilabeteen bitartean gertatzen da. Bertan,
haurtxoak helduen hizketaren soinuak imitatzen ditu, oihartzuna deritzona.
Hizkuntzaren garapena fasean haurraren bizitzako bigarren urtean gertatzen
da. Fase honek lau urrats ditu: Hizkera holofrastikoa, hizkera telegrafikoa,
hizkera aniztuna eta beste aurrerapauso batzuk (sintaxia, fonologia,
kontakizunak).
Lehenengo urte inguruan, umeak zentzua duen lehenengo hitza esaten du.
Oinez hasten dagoen umearen esaldiak hitz bakarrekoak izaten dira eta umeak
esaten duen hitz horrek duen baino askoz informazio gehiago komunikatu egiten
dute.
Hitz bakarreko baina zentzu zabaleko
esaldi horiei holofrastiko deritze. Bi hitz erabiltzerakoan, hizkera telegrafikoa
deitzen zaio. Hauek bi kategoriaz osatuta daude: euskarri-hitzak eta hitz
orokorrak. Bost urtetik zortzi urterarte, fonologiaren, semantikaren eta
sintaxiaren arauak ezagutzen hasten dira.
Grafismoa adierazpen grafiko bat da, umeek txikitatik irudikatzeko eta
komunikatzeko erabiltzen dutena, honetan baliatuz, idazkera baino lehenago
agertzen delako.
Umea 18 hilabete dituenean, arkatza, papera eta margoekiko interesa aldarrikatzen
du, orduan, hauekin esperimentatu egiten du. Grafismoaren bidez, umeak, bere
burua, besteak eta inguruko objektuak ezagutu egiten dituzte, gainera,
besteekin komunikatzeko gaitasuna ematen dio. Honetaz gain, grafismoari esker,
mundua ezagutu egiten dute, inguruarekin harremanak izanez.
Guzti honen ondorioz, oso garrantzitsua da grafismoa haurtzaroa eta
nerabezaroan zehar garatzea, etapa desberdinak sailkatuz:
1.ZIRIBORROEN ALDIA.
18 hilabeterekin, umearen interesa piztu egiten denean, zirriborroen aldia
egiten da. Marrazki hauek ez dira garrantzi handikoak, umeak margotzen dutena
ez dakitelako, eta askotan, beste leku batzuetara begiratzen zirriborroak
egiten dituzte. Aldi honetan, mugimenduaren plazerra da helburua.
ZIRRIBORRO DESORDENATUAK: Ez dute esanahirik eta marra desordenatuak dira.
ZIRRIBORRO ORDENATUAK EDO KONTROLATUAK: Etapa honetan,
umeak bere besoaren mugimendua eta marrazkien arteko erlazioaz konturatu egiten
da. Zirriborroak desberdinduak izan daitezke.
ZIRRIBORRO IZENDATUAK: Etapa honetan, egiten dituen
mugimenduak munduarekin erlazionatzen ditu, zirriborroak esanahiarekin eginez,
eta gainera, bere izenak jarriz.
2.- ESKEMA AURREKO ALDIA.
Aldi honetan, umeak bere inguruko gauzak margotu egiten ditu, batez ere,
bere burua margotu egiten du. Bere marrazki hauen bidez, umeak bere erlazioak
eta emozio primarioak adierazi egiten ditu.
Etapa honetan, gizakiak margoztea oso ohikoa da, eta hauek, borobil baten
bidez egiten dute. Borobila enborra eta burua adierazi egiten du, eta bertatik,
marrak egiten dituzte, besoak eta hankak balira bezala.
3.- ESKEMEN ALDIA.
Etapa honetan, umeak bere marrazkiak zehaztasun guztiekin margotu egiten
ditu, giza irudi osoa egiten du, eta bere irudiak ez dira errepikatzen, hau da,
ez du estereotipiarik.
4.-ERREALISMOAREN ALDIA.
Umeak errealitatea zehaztasunez irudikatzen du eta kontu handiz
erreparatzen die ziurtasunei.
Klasean ikusi dugun moduan,
egozentrismoa norberaren pertsonalitatearen gehiegizko
gorespena da, baita gauzak besteen ikuspuntutik ulertzeko gai ez izatea ere.
Nerabeek
gehienetan egitura kognitiboa egozentrikoa dute, errealitatetik urruneko mundu
hipotetiko bat sortzen duelako eta faktore afektibo-sozial batzuk albo batera
utzi gabe. Nerabezaroen egozentrismoa hainbat ezaugarri ditu:
·Aginte-irudiei buruzko kritikak: Mundu ideala irudikatzeko gaitasun berria
dute, beraien gurasoenganako edo miresten zuten norbaitenganako mirespena
galtzea.
·Eztabaidatzeko joera: Nerabeek gauzarik
txikienari buruz ere eztabaidatzeko gogoa edukiko dute. Normalean gurasoekin
edo nerabearen tutela daukan pertsonarekin eztabaidatzen dute
edozein gauzagatik.
·Autokontzientzia: Nerabeen irudizko ikus-entzuleak, beraien buruan baino ez
dira existitzen eta kezkatuta daude haien jokaeraz eta pentsamenduaz.
·Norbere burua azpimarratzea: Nerabeek
ezaugarri honetan uste dute bereziak direla, eta beraien esperientzia
bakarra dela.
·Zer erabaki ez jakitea: Nerabeek
erabakiak hartzeko orduan duda asko izaten dituzte.
·Itxurazko hipokresia: Zerbait nahi dute baina ez dakite hori lortzeko lan
handia egin behar dela.
Jolasari buruz hitz
egiteko, hurrengo albistean oinarrituko naiz, albiste honek adierazten duen
moduan, jolasak garrantzia handia duelako umearen garapenean. Jolasa garrantzi
handia du bizitza osoan zehar, baina batez ere, umeak garenean, jolastea ezin
bestekoa da, garapen kognitiboaren adierazle eta eragina duen faktore bat
baita.
Haurrak ez dute bakarrik
jostailuekin jolasten, pertsonekin, objektuekin eta gorputzarekin ere jolastu
egiten dute, eta hau, jostailutzat har daiteke.
Zaila da haurrak olgetan sentitzen, gozatzen eta ikasten duena neurtzea.
Teoria-mailan onartua dago jolasak haurraren garapenean berebiziko garrantzia
duela, baina praktikan, gaur egun, espazioa eta denbora kendu dizkiogu haurrari
olgetarako.
“Duela ehun urte jolasaren
inguruan ez zen teorizatzen, baina haurrek kalean ordu asko pasatzen zuten
jolasean. Gaur egun, aldiz, unibertsitatean asko hitz
egiten da haurren jolasari buruz, psikologia eta pedagogia arloetan onartua
baitago jolasaren garrantzia, baina kalean gutxiago ikusten dira haurrak
jolasten” Azpimarratu beharra dago jolasen garrantzia eta honek dira jolasaren
aldi nagusiak:
JOLAS MOTORRA: Haurrak bakarrik jolasten du, nahiz eta aldi
honetan arauak jarraitzeko gai ez izan, bere gorputzarekin jolastu egiten du.
Horretaz gain, beste gorputz batzuk ezagutzen doaz . Aldi honetan, ekintzak
errepikatu egiten dira, umeak hauek finkatuz doaz eta funtzionaltasunagatik
beragatik egiten dira.
JOLAS SINBOLIKOA: Jolas mota hau, jolas
egozentrikoa bezala ere ezagutu egiten da. Nagusiagoak diren pertsonak imitatu
egiten dituzte. Hasiera batean, haiek bakarrik jolastu egiten dute, gainerako
jokalariek ez dute garrantzirik, baina bost urteak aldera, beste pertsonak imitatzean, haiekin
harremanetan ikusten dira (Deszentrazioa).
NOLABAITEKO LANKIDETZAKO JOLASA: Jokalari
bakoitzak irabazten saiatuko da eta lehia agertzekotan, umeak haien artean
arauak adostuko dituzte (negoziatzeko gai). Egozentrismoa presente edukiko dute
oraindik, izan ere, jokalari bakoitzak euren arauei eusten saiatuko da.
ARAUAK KODETZEKO JOLASA: Nerabeek elkar batzen dira
arauak batzeko edo adosteko, egoerak aurreikusten eta edozein egoeratan
aplikatzeko moduko arau konplexuak kodetzen ondo pasatzen dute.
Hurrengo bideo honetan ume
bati egin zaion esperimentu bat ikus dezakegu, Piageten kontserbazio etaparekin
erlazionatuta dagoena. Bideo honetan, umea esperimentatua da, eta agertzen den
emakumea esperimentuaren jarduerak bideratuko ditu. Bideo osoan zehar, froga
desberdinak egiten ditu, luzeera, kopurua, likido kopurua eta masaren
kontserbazioarekin erlazionatut daudenak.
Bideoa ikusi ostean, ikus
dezakegu esperimentua bi saiotan banatuta dagoela; lehenengo saioan, aldagai
biak berdinduta daude, berriz, bigarren saioan aldagaietako batek aldaketak
jasaten ditu. Kontsrbazioari dagokionez, umea gai da lehengo saioan aldagaien
berdintasunaz ohartzeko, berriz, bigarren saioan, aldaketa jasan ostean, ez da
aldagaien berdintasunez ohartzen.
Hau gertatzen denean, esan
daiteke umeak ez duela kontserbazioa bere osotasunean garatu, hortaz, lehenengo
etapan kokatu daiteke. Badakigun moduan, kontserbazioa umea 2 urte dituenetik
12 urte garatzen den prozesua da. Aldagai baten itxura kualitatiboa aldatu
arren, gauza horren kantitatea eta gerokoa berdina dela ohartzean datza prozesu
hau.
Kontserbazioa hiru mailatan
banatuta dago: berdintasunezko erantzuna (aldagai kopuru berdina dagoela esaten
du haurra) , konpentsaziozko erantzuna ( Aldagai bat beste batekin
konpentsatzen dela esaten du) eta azkenik itzulgarritasuneko erantzuna, umea
esaten duenean aldaketa atzera egin daitekeela.
martes, 14 de marzo de 2017
UMEAREN ATXIKIMENDUA.
Klasean ikusi dugun moduan,
ume guztiak bere bizitzan zehar pertsona desberdinengan atxikimendua izaten
dute. Interneten ibiltzen nengoela, interesgarria iruditu zaidan albiste bat
irakurri dut. Albiste honetan, 4 urteko ume baten egoera azaldu egiten dute,
bere guraso biologikoekin bueltatu egin dena, 18 hilabete dituenetik beste
familia batekin egon dena. Hau irakurtzean, atxikimendua burua etorri zait.
Badakigun moduan, ume guztiak
bere gurasoetan arreta jarri egiten dute eta haiengan lotetsi egiten dira.
Adinaren arabera, atxikimendua, umea bere gurasoekin lotu egiten du, bere
erreferentzia irudiak baitira. Gurasoek umeari segurtasuna, ulermena, beroa, esperantza…
ematen dio umeari,gainera, bere gurasoak ez badaude, umeak beldurra sentitu
egiten dute, eta negarrez hasten dira. Umeak erreferentzia pertsona hauek ez dituenean,
umean arazoak sortu egiten dira.
Prozesu hau, ez da egun
batean gertatzen den prozesua, baizik eta hilabeteak eta urteak daramatzan
prozesua da, bestela ez da guztiz garatuko. Hortaz, albistean hitz egiten den
umearen kasuan, umearentzat prozesu zail bat da, bere erreferentzia irudiak
adopzio gurasoak izan direlako, eta orain, beste erreferentzia irudiak bilatu
behar dituelako bere ama biologikoan.
El caso del menor devuelto a su madre biológica provocará «un daño emocional» a las familias
El psiquiatra Julio Bobes asegura que los padres preadoptivos han sufrido una pérdida «como si hubiera fallecido un hijo»
PILAR CAMPO2016/09/18 16:45 h.
La decisión de la Audiencia Provincial de Oviedo de reintegrar al menor Juan Francisco a su entorno familiar materno en Oviedo y su separación de los padres preadoptivos con los que ha vivido desde los 18 meses hasta ahora, con cuatro años cumplidos, en Valencia, provocará un daño psicológico y emocional que requerirá un tratamiento específico a cargo de profesionales. Esta es la opinión personal del catedrático de Psiquiatría de la Universidad de Oviedo, Julio Bobes, al abordar esta problemática para casos generales, ya que puntualiza que su conocimiento de la situación de ambas familias le viene exclusivamente a través de los medios de comunicación social.
«Los niños, como todos los mamíferos, tienden a vincularse y fijarse en las figuras paternas. El apego es una situación que vincula al niño con sus figuras de referencia, según la edad. Al principio es una figura familiar. Los niños tienden a abrazarse a esa figura, porque les da seguridad, les permite encontrar lo que esperan, les da calor y comprensión y conviene que incorporen las figuras de una en una y en eso no se tardan días, sino meses. Son procesos que se van produciendo progresivamente y necesitan tiempo», ilustra. Cuando el niño no tiene esa referencia o la pierde, empiezan los problemas. Y en el caso de Juan Francisco confluyen varias circunstancias: pese a su corta edad, ha estado ingresado en un centro de acogida ?la sección de Menores del Centro Materno Infantil-, a los 18 meses es trasladado con una familia y, dos años y medio después, es integrado con su familia biológica, en otra ciudad y en otro entorno.
Las posibles secuelas
¿Qué secuelas puede sufrir un niño de cuatro años que lleva desde los 18 meses acogido por una familia a la que se lo han medio atribuido transitoriamente para cuidarlo y debe empezar de cero cuando su madre biológica lo reclama? Y si se da el caso inverso y el Tribunal Supremo, que debe resolver el recurso de casación de la familia preadoptiva, la Fiscalía Superior de Asturias y el Principado acuerda su regreso a Valencia y se produce otra nueva ruptura del vínculo con su familia materna y debe reincorporarse con sus padres preadoptivos, ¿el daño será irreversible? Son preguntas para las que Julio Bobes ofrece respuestas, aunque no obvia que todas las partes en conflicto sufrirán daños por esta situación compleja que están viviendo.
«El daño puede ser para el niño, para los padres de acogida y para la madre biológica. Por un lado, para la familia que lo estuvo cuidando desde los 18 meses, que se había ilusionado, volcado con él y ya había proyectado que eso era así de claro, aunque en su día le dieran un papel donde le decían lo que podía pasar y que ha pasado, aunque nadie lo quiere leer, y de repente tienen una notificación del juzgado que dice que se quedan sin él para ellos es una puñalada. Pero, ¿quién va a pensar que después de unos años, esa chica, que tuvo a su hijo con 15 años, estaba en un centro de acogida ahora mejora esas condiciones de vida y reclama a su hijo porque tiene derecho? También el daño es para el niño porque debe empezar a incorporar como figura materna a su madre biológica y a su vez también es para ésta porque se le privó del niño», explica.
Para el prestigioso catedrático de Psiquiatría, cuantos más años pasen, más difícil y traumático puede ser el retorno. Reconoce que en situaciones donde los niños presentan carencias de todo tipo, bien porque están en familias desestructuradas, han perdido a sus padres o están abandonados, los centros de acogida son «un mal menor porque si no hay ni siquiera un centro de acogida las condiciones fisiológicas del menor (alimentación, vestimenta?) serían bastante peor».
La labor de los centros de acogida
Ensalza la labor de los profesionales que integran los equipos multidisciplinares que atienden a estos menores en los centros de acogida por su gran empatía y sensibilidad, además de su gran profesionalidad a la hora de realizar su trabajo. «Con los centros de acogida se evita un problema mayor, porque los profesionales prestan muy bien la parte fisiológica y su aportación a los cuidados del niño es muy importante. Pero al final los niños saben que no es exactamente lo mismo que tener esa figura paterna y eso genera problemas a cualquier niño, sea hijo de quien sea y el rotarlos de un lado a otro no es conveniente», señala.
En opinión del especialista, unos «padres prótesis» son mejor para el menor que estar en un centro de acogida, pero es indiscutible que los derechos civiles «son los derechos civiles y casos extremos como éste lleva a reflexionar sobre cómo se puede hacer esto mejor. Está claro que de la forma menos traumática posible». Y, a su juicio, para ello debería aceptarlo la familia preadoptiva, que es la que recibe «un daño tremendo, porque son personas que aunque no tengan patología psiquiátrica de ningún tipo, esta pérdida que tienen que ir aceptando progresivamente produce mucho daño. Ha tenido una pérdida como si hubiera fallecido un hijo y hay que trabajar a esa familia como si hubiera tenido una pérdida real, como si hubiera fallecido por cualquier motivo», mientras que al niño y a la madre biológica hay que «apoyarles.
Julio Bobes ha realizado numerosas periciales y ha intervenido como perito en multitud de vistas de juicios. Su experiencia le lleva a asegurar, con rotundidad, que las decisiones judiciales no son tomadas a la ligera. Recalca que sus declaraciones responden a parámetros generales, ya que no ha intervenido directamente en el caso de Juan Francisco, ni conoce personalmente a la familia materna, ni a la familia preadoptiva. «En otros casos similares, antes de dar ningún paso, los jueces piden estudios psicológicos que le hayan hecho al niño, estudios sobre el estado socioeconómico, estado de salud física y mental de la madre biológica y con todos esos informes, el juez decide. Pero siempre tiene presente que la madre biológica no ha perdido a su hijo porque haya sido un desastre o por una insuficiencia de medios. La madre no deja de ser madre. Para que los jueces digan que el menor vuelva con la madre biológica tienen que haber comprobado, previamente, una serie de extremos, como que no tenga problemas mentales graves, que sea competente para cuidar a un niño pequeño y que tenga posibilidades de darle alimentos, vestirlo, etcétera. Cuando un juez devuelve un niño a una madre que anteriormente tuvo una situación desastrosa no lo hace por decreto, sino que se apoya en todas las evaluaciones en los distintos frentes y la van a seguir con ánimo de incorporarle a ese hijo».
